Spel van de week

Spel van de week - 27 januari

Ruitenboer

Het is deze week weer ruitenboer week. Ruitenboer week is traditioneel lastig voor een spelvandeweekstukjesschrijver. Wat is er aan de hand? Na een Ruitenboer wedstrijd wordt traditioneel een boekje uitgedeeld met spelverdelingen en commentaar. Dit commentaar, wat natuurlijk niet in de schaduw kan staan van het enige echte spel van de week commentaar, maait natuurlijk wel een beetje het gras voor mijn voeten weg. Daarom deze week maar eens wat anders. Een lesje in geschiedenis.

Weet u eigenlijk wel waarom ruitenboer ruitenboer heet? De echte reden is een beetje in de nevelen van de historie gehuld, maar iedereen is het er wel over eens dat de naam voor het eerst opdook in de memoires van René Colen-Bour een telg uit een berucht Antwerps patriciërsgeslacht. De familie Colen-Bour had niet altijd tot de notabelen behoord. Het was een publiek, zij het door de familie niet graag gehoord, geheim dat de familienaam eigenlijk niets anders was dan het beroep van de over-over-over grootvader van René. Deze man had toen hij in de napoleonistische tijd gedwongen wordt een achternaam te kiezen gewoon zijn beroep genomen. Later werd het door hem gekozen kolenboer verbasterd naar Colen-Bour in de hoop de zaak nog enig cachêt te geven. Maar goed, de familie was in goede doen geraakt en zoals wel vaker bij jongelui uit de "betere" kringen was René, die het nut van werken echt niet in kon zien, een vaak, maar niet altijd even graag, geziene gast in de bridge-sociëteiten van Amsterdam, Brussel en Antwerpen.

Op een dag was er in de beroemde Amsterdamse Continental club een robberpartij om astronomische tarieven bezig waarin René natuurlijk van de partij was. Voor de mensen onder u die deze spelvorm niet meer kennen, robberbridge is nog het meest te vergelijken met viertallen, in die zin dat overslagen niet belangrijk zijn. Het maken (of down spelen) van het contract komt op de eerste plaats. Bovendien is het in de robber gebruikelijk om "om een tariefje" te spelen. Nu konden deze tariefjes in het geval van de partijen waar René in speelde oplopen tot de waarde van een aardige middenklasser, maar dat terzijde. Enfin, in deze setting werd het onderstaande spel gedeeld.

West deler Q852   West Noord Oost Zuid
853 3 pas pas DBL
43 pas 3 pas 6
K852 pas pas pas  
1097 J643        
4 KQJ1076        
J2 87        
QJ109764 3        
  AK          
A92
AKQ10965
A

René, als Zuid, raapte een mooie kaart op maar was helemaal niet verbaasd dat er voor zijn neus al geopend werd. Het waren geen kinderen daar op de Continental club. Nadat de obligate dubbel een antwoord had opgeleverd waar geen enkele informatie uit te peuren was besloot René te gokken op dat Noord iets nuttigs zou hebben en bood het slam. Dit contract lijkt kansloos, omdat er weliswaar 13 slagen zijn (3, 1, 7 en 2) maar er is geen entree in dummy zodat twee van de zwarte slagen niet bereikt kunnen worden. Nadat West met zijn singleton harten was uitgekomen leek 1 down het onvermijdelijke resultaat. Toch is nog niet alle hoop verloren. Als Zuid de harten Aas pakt, troef Aas neerlegt en schoppen Aas Heer en klaver Aas neerlegt is deze positie bereikt.

West deler Q8  
85
4
K85
10 J6
KQJ76
J 7
QJ10976
   
92
KQ10965

Zuid speelt nu een kleine troef, west komt aan slag, maar moet de dummy aan slag laten voor de twee zwarte slagen. Hiermee maakt hij zijn contract (3, 1, 6 en 2). Door één slag op te offeren krijgt hij er twee terug. Wat ik nog niet verteld had, was dat René een uiterst capabele speler was en zeker in staat moest worden geacht om een dergelijke prachtige coup uit te voeren.

Toen René echter troef Aas neerlegde gooide West, de heer A.C.H. Val d'Hôte,  zonder aarzelen de boer onder. Nu was er geen redden meer aan het contract ging onvermijdelijk 1 down. (Over de nazaten van de heer Val d'Hôte zou jaren later door Ernst Heldring nog uitermate vermakelijk geschreven worden.) René was zo onder de indruk van de speelwijze van West dat  hij op dat moment besloot een legaat te stichten waaruit tot in lengte van jaren een bridge toernooi georganiseerd diende te worden.

Dit toernooi kennen wij vandaag de dag nog onder de naam Ruitenboer. En zo is het gekomen...

Willem jan Maas