Weekspel – 18 December 2012

Als je denkt dat je te klein bent om invloed te hebben,

ga dan maar eens slapen met een mug in je slaapkamer

Een Kerstverhaal

Of het nou de donkere dagen zijn, of de versierde huizen, om een of andere reden zijn mensen rond Kerst toch een beetje anders, een beetje socialer, dan in de rest van het jaar. Hoe dat komt? Ik zou het niet weten, maar het feit blijft dat alleen rond Kerst mensen gevoelig zijn voor de grootste tranentrekkers als A Christmas Carol en It's a wonderful life. Begrijp me niet verkeerd, ik kijk ze ook elk jaar weer, maar wat ik nog niet vaak aan mensen verteld heb is dat ik zelf ooit eens een it's a wonderful life moment heb meegemaakt.

Toen ik jong was heb ik een paar jaar op een internaat gezeten. Dit was omdat mijn moeder ziek was en mijn vader een café had waardoor hij eigenlijk nooit thuis was. Zoals zo veel van die instellingen in die tijd waren ze hoofdzakelijk afhankelijk van particuliere giften, omdat een publieke financiering nog niet echt geregeld was. Dat zou later een stuk beter worden. Helaas is het grote wiel echter alweer een stuk doorgedraaid, dus in de tijd van "het leven is maakbaar", en "ieder voor zich" zijn we nu in dat opzicht alweer op de weg terug.

Maar goed, dat is nu niet waar het om gaat, het gaat om een woensdagmiddag in de jaren 60 van de vorige eeuw, ergens diep in het katholieke Zuiden van Nederland dat zich het volgende voor deed.

Broeder Eligius liep snel over de binnenplaats, zijn hoofd vol van duistere gedachten. Volgende week zou het Kerst zijn. Het was koud, veel sneeuw. Sneeuw was altijd aanleiding tot veel gejoel en gelach van de kinderen, maar dit jaar was de sfeer op het internaat veel minder vrolijk dan dat het anders altijd was. Broeder Eligius wist best waarom dat was, want hoewel hij niet tot de vertrouwelingen van broeder overste hoorde wist hij dat het internaat er financieel niet al te rooskleurig voor stond. Als ze niet gauw extra sponsors vonden zou dit wel eens de laatste Kerst van het internaat kunnen zijn. Broeder Eligius wist echter ook dat hij echt niet in staat zou zijn dat tij te keren. Zo belangrijk was hij niet. Hij was eigenlijk nergens goed in, behalve in bridge. Hij was zijn hele leven zo gefascineerd geweest door dat spel en had ook zoveel moeite gedaan het te leren, dat hij inderdaad een behoorlijk adequate speler geworden was.

Straks zou de Kerstdrive van het internaat beginnen. Uiteraard waren alle notabelen uitgenodigd in de hoop dat er nog wat geld bij elkaar geschraapt kon worden. "Dat lukt natuurlijk niet", dacht Eligius verbitterd, want een van de redenen dat de potentiële sponsors überhaupt veel geld hadden was dat ze het niet zo maar weggaven. Toch was het belangrijk heel aardig te zijn tegen de gasten, want je wist maar nooit wanneer er eentje zou besluiten iets bij te dragen.

Een aardig spel, vond Eligius, was spel 1. Als Zuid zat hij, zoals vele anderen in 3SA tegen de uitkomst van H.

Spel Noord
1 64
Niemand B9
HV10972
AH6
HV1082 973
Q1074 H53
B4 A65
B4 7532
AB5
A862
83
V1098

Voor een technicus als Eligius was dit geen probleem, de Bath coupe (het niet nemen van de A zodat je AB over hebt mocht West de kleur doorspelen) in schoppen zorgde er voor dat die keur niet doorgespeeld kon worden. West was een van de gasten en ook een redelijke speler. Doordat zijn partner de schoppens afsignaleerde wist hij dat de leider bezig was met een Bath coupe. Hij probeerde daarom de switch naar 4. Toen Oost de Heer inlegde, zat er voor Eligius niets anders op dan de Aas te pakken. Als hij zou duiken zou Oost immers teruggaan naar schoppen, en dat zou onherroepelijk leiden naar down.

Eligius begon ruiten te spelen en doordat die kleur gunstig verdeeld zat en de tegenstander nog maar twee hartens mee kon nemen (met dank aan 8), maakte hij zijn contract. Dit was nog niet eens een echt goede score, want naar bleek was de Bath coupe velen te machtig geweest en was in slag twee vervolgd met zodat deze leiders maar liefst 11 slagen haalden.

Eén van de leiders die 11 slagen haalden was de plaatselijke advocaat. Naar verluidt nam deze man het niet zo nauw met de verantwoording van zijn contante ontvangsten, een feit dat zeker bijgedragen had aan het gegeven dat hij ook de meest vermogende man van het dorp was.

Bij de borrel na afloop waar dit spel ter sprake kwam zei iemand tegen hem dat hij toch wel geluk gehad had doordat zijn tegenstander in de Bath coupe getrapt was. (Bath coupes zijn notoir moeilijk te herkennen voor paren die alleen distributie signaleren, maar dit terzijde. Red.) "Ach", sprak de advocaat, "u heeft natuurlijk gelijk, maar ook een harten switch speelt mij nog niet down, 8 is in dit spel goud waard". De advocaat was misschien geen goede administrateur, maar wel een behoorlijke bridge speler. Omdat de Kerstdrive op het internaat volgens een Butler score werd uitgerekend, maakten de twee overslagen niet echt uit. (Het idee om een feestelijke drive als een Kerstdrive als Butler uit te rekenen kan alleen verklaard worden uit een hang naar zelfkastijding die een beetje kloosterling natuurlijk niet vreemd is. Redactie)

De advocaat, die al een aardig slokje op had, vervolgde zelfs met de claim "Als iemand mijn 3SA op spel 1 down speelt, dan doneer ik hoogstpersoonlijk een miljoen aan het internaat". Broeder Eligius, die zichzelf zo onbelangrijk vond, sprak zacht: "Ik kom uit met H". "Ik duik", zei de advocaat. "Ik speel ??? na", zei Eligius.

Ze hebben er nog lang naar gekeken, maar het eind van het verhaal was dat de advocaat daadwerkelijk een miljoen naar het internaat overmaakte. Hij was namelijk wel een slechte administrateur, maar ook een man van zijn woord.

Is het op spel 1 inderdaad niet altijd 3SA, en welke kaart speelde Eligius na?

(Voor het gemak, en als bladvulling herhaald.)

Spel Noord
1 64
Niemand B9
HV10972
AH6
HV1082 973
Q1074 H53
B4 A65
B4 7532
AB5
A862
83
V1098

Eligius switchte in slag 2 naar V. wat de leider ook doet, hij is verloren. Als hij pakt kunnen OW met A aan slag zijnde 3 hartens maken. Samen met slag 1 en A maakt dat 5. Als hij de eerste en de tweede harten duikt, switcht Oost terug naar en maken OW minstens 2, 2 en 1.

Zo werd het internaat gered, en werd het toch nog de Kerst waar iedereen zo aan toe was.

Hedwig en ik wensen iedereen fijne kerstdagen en een gelukkig 2013.

Verbijsterend genoeg dook dit spel decennia later op in het boek van Julian Pottage "Play or Defend?". Of is het andersom gegaan? - Willem jan